مقاله پژوهشی
محمدتقی تقوی فرد؛ کامران فیضی؛ بابک زادجباری اوچتپه؛ جهانیار بامدادصوفی؛ محمدعلی دهقان دهنوی
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 1-29
چکیده
در این مقاله از ساختار تامین مالی جمعی به عنوان یک راهکار اقتصاد دیجیتالی آلترناتیو و یا مانیفست سرمایه گذاری پویای تکنولوژیکی و مالی، که در واقع هر دو بعد را شامل می گردد،برای تامین مالی استفاده شده است و مدلی برای کنترل ریسک های متصور ارائه شده است. عوامل اصلی در ایجاد مخاطرات برای تامین مالی جمعی شامل مخاطرات معطوف به حامی ...
بیشتر
در این مقاله از ساختار تامین مالی جمعی به عنوان یک راهکار اقتصاد دیجیتالی آلترناتیو و یا مانیفست سرمایه گذاری پویای تکنولوژیکی و مالی، که در واقع هر دو بعد را شامل می گردد،برای تامین مالی استفاده شده است و مدلی برای کنترل ریسک های متصور ارائه شده است. عوامل اصلی در ایجاد مخاطرات برای تامین مالی جمعی شامل مخاطرات معطوف به حامی مالی، درخواست کننده مالی، زیرساخت و تبادل اطلاعات و مولفه های ناشی از هریک با بررسی های کیفی شناسایی شدند. از آنجاییکه بانک ها و شرکت های تابعه آنها پتانسیل های لازم برای فعالیت در این حوزه را دارند و به دلیل رویکردهای نوین در کسب و کار به نحوی دخیل هستند از اینرو بانک ها بایستی به فکر تلفیق ساختار "تامین مالی جمعی " با سرویس های خود برای استفاده از این رویکرد در اکوسیستم کسب و کار خود باشند لذا تحقیق در بستر یکی از بانک های توسعه یافته ایران از نظر سرویس های بانکداری صورت پذیرفت. به منظور آزمون یافته های این تحقیق توصیفی، از روش جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در دو سطح خبرگان(تیم دلفی) و عمومی استفاده گردید و داده های خام با استفاده از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظوراعتباریابی مدل، روش معادلات ساختاری مورد استفاده قرارگرفته است. بر اساس نتایج بررسی های آماری همه عوامل دارای اعتبار لازم بودندو حامی مالی و زیرساخت بیشترین تاثیر را در ریسک های مدل تست شده داشته اند و لذا در پیاده سازی مدل با حساسیت بیشتری می
مقاله پژوهشی
غزل رضایی لری؛ سنجر سلاجقه؛ شیوا مداحیان
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 31-54
چکیده
تقویت شاخص های حکمرانی خوب در مناطقی که دارای منابع طبیعی و ثروت های خدادادی ارزشمندی هستند و یا در صنعت خاصی فعالیت دارند و همچنین تطابق این شاخص ها با شرایط محلی و بومی این مناطق منجر به توسعه پایدار ملی و همه جانبه می گردد.هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی حکمرانی خوب به منظور استحصال نظامند معادن با رویکرد توسعه پایدار است. روش این ...
بیشتر
تقویت شاخص های حکمرانی خوب در مناطقی که دارای منابع طبیعی و ثروت های خدادادی ارزشمندی هستند و یا در صنعت خاصی فعالیت دارند و همچنین تطابق این شاخص ها با شرایط محلی و بومی این مناطق منجر به توسعه پایدار ملی و همه جانبه می گردد.هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی حکمرانی خوب به منظور استحصال نظامند معادن با رویکرد توسعه پایدار است. روش این پژوهش، کیفی است و از روش تحقیق داده بنیاد استفاده شد. در این پژوهش ، 22تن از مدیران شرکت صنعتی و معدنی گل گهر و اعضای هئیت علمی دانشگاه ها به عنوان نمونه آماری به شیوه نظام مند انتخاب شدند. فرایند مصاحبه تا مرحله رسیدن به اشباع نظری انجام شد ومتون مصاحبه در سه مرحله کد گذاری باز ،محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد مسئولیت پذیری جامع گرا به عنوان شرایط علی که شامل تعهدات بین نسلی،زیست محیطی و اجتماعی است سبب شکل گیری حکمرانی خوب با وپژگی های آینده محوری،سلامت محوری و مردم محوری می گردد و در کنارفضای توسعه ای، فرصت سازی واستراتژی های توسعه محور منتج به توسعه پایدار در ابعاد اجتماعی،اقتصادی و زیست محیطی می گردد.
مقاله مروری
عاطفه فتحی؛ شهریار عزیزی؛ منیژه قره چه
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 56-86
چکیده
هدف اصلی این پژوهش فراترکیب علامتدهی از طریق استراتژی معرفی محصول میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعهای، از نظر ماهیت دادهها کیفی و از منظر گردآوری دادهها اسنادی- فراترکیب است. برای ارزشیابی مقالهها میتوان از برنامه مهارتهای ارزیابی حیاتی( CASP) استفاده کرد. بر اساس 46 مقالۀ انتخاب شده از پایگاه دادههای علمی ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش فراترکیب علامتدهی از طریق استراتژی معرفی محصول میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعهای، از نظر ماهیت دادهها کیفی و از منظر گردآوری دادهها اسنادی- فراترکیب است. برای ارزشیابی مقالهها میتوان از برنامه مهارتهای ارزیابی حیاتی( CASP) استفاده کرد. بر اساس 46 مقالۀ انتخاب شده از پایگاه دادههای علمی معتبر، فرآیند استخراج اطلاعات از نتایج و تحلیلهای این مقالهها انجام شد که بعد از ارزیابی تک تک آنها 25 مقاله مورد تایید نهایی قرار گرفت و غربالگری شد، سپس با بررسی پیشینهها و مدلهای مقالات تایید شده طراحی مدل مفهومی جدید به دست آمد. تئوری علامتدهی به ارسال علامت از ناحیه اطلاعات خصوصی شرکت به مخاطب و ایجاد تقارن اطلاعاتی میپردازد. شرکت برای علامتدهی از آمیخته علامتدهی مخصوص به خود استفاده میکند که در این تحقیق هدف بررسی علامتدهی با استفاده از آمیخته علامتدهی تمرکز بر استراتژی معرفی محصول جدید است. استراتژی معرفی محصول جدید شامل مولفههایی برای معرفی محصول جدید برای اولین بار به بازار است که میتواند به مخاطبان مختلف علامتدهی کند. بر اساس نتایج بهدست آمده آمیخته علامتدهی با تمرکز بر استراتژی معرفی محصول جدید شامل اطلاعات مستقیم منتشر شده توسط شرکت، استراتژیهای بازار و محصول و تاکتیکهای معرفی محصول جدید است که میتواند علامتهای کیفیت و علامتهای بازار را به مخاطبان که عموما مشتری و رقیب است، ارسال کند.
مقاله پژوهشی
وجیه باقرصاد؛ علی داوری؛ ترانه فرخ منش
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 88-110
چکیده
هدف گرایی (علیت) و امکان گرایی (اثرسازی) دو منطق تصمیم گیری است که کارآفرینان در انجام فعالیت هایشان بکار می گیرند. در طول دو دهه گذشته، توجهات فزاینده ای به دو منطق رفتاری که کارآفرینان در راه اندازی و توسعه شرکتهای جدید بکار می گیرند شده است. پژوهش های موجود حاکی از آن است عملکرد کسب و کار با هدف گرایی و امکان گرایی ...
بیشتر
هدف گرایی (علیت) و امکان گرایی (اثرسازی) دو منطق تصمیم گیری است که کارآفرینان در انجام فعالیت هایشان بکار می گیرند. در طول دو دهه گذشته، توجهات فزاینده ای به دو منطق رفتاری که کارآفرینان در راه اندازی و توسعه شرکتهای جدید بکار می گیرند شده است. پژوهش های موجود حاکی از آن است عملکرد کسب و کار با هدف گرایی و امکان گرایی رابطه دارد. هدف این مقاله بررسی هدف گرایی و امکان گرایی (با چهار بعدآزمایش گری، زیان قابل تحمل، انعطاف پذیری و پیش تعهدات) بر عملکرد کسب و کار با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی است و دادهها به روش، توصیفی-همبستگی گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش، کسب وکار های فعال در صنعت فناوری اطلاعات است. نمونه آماری از طریق فرمول کوکران، شامل 175 کارآفرین فعال در این حوزه است که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدهاند. داده های گردآوری شده، با نرمافزارهایSPSS26 و SmartPLS3 تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که انعطاف پذیری، هدف گرایی، آزمایش گری با عملکرد کارآفرینانه رابطه ای مثبت و معنی دار دارد؛ و زیان قابل تحمل و پیش تعهدات با عملکرد رابطه ای منفی و معنی دار دارد.
مقاله پژوهشی
مریم رستمی؛ سید عبدالله حیدریه؛ علی اکبر امین بیدختی
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 112-137
چکیده
بازاریابی محتوایی، رویکردی رو به رشد برای تقویت آگاهی مشتری، اعتماد بیشتر و خلق ارزش بیشتر است. پژوهش حاضر با هدف "ارائه الگوی بازاریابی محتوایی دیجیتال در خلق ارزش مصرفکننده با رویکرد کیفی و بهرهگیری از نظریه داده بنیاد" صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 13 نفر از خبرگان دانشگاهی و فعالان بازاریابی محتوایی دیجیتال که به شیوه ...
بیشتر
بازاریابی محتوایی، رویکردی رو به رشد برای تقویت آگاهی مشتری، اعتماد بیشتر و خلق ارزش بیشتر است. پژوهش حاضر با هدف "ارائه الگوی بازاریابی محتوایی دیجیتال در خلق ارزش مصرفکننده با رویکرد کیفی و بهرهگیری از نظریه داده بنیاد" صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 13 نفر از خبرگان دانشگاهی و فعالان بازاریابی محتوایی دیجیتال که به شیوه هدفمند و از طریق روش گلوله برفی جهت انجام مصاحبه انتخاب شدند. فرآیند مصاحبه به صورت نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. با تجزیه و تحلیل دادهها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی 190 کد باز در قالب 17 کد محوری و 6 کد انتخابی طبقهبندی و مدل مفهومی نهایی در جامعه مورد مطالعه تدوین گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که فرآیند دستیابی به الگوی بازاریابی محتوایی دیجیتال موضوعی چندوجهی است که مستلزم توجه همزمان به عوامل علّی(طراحی آمیخته بازاریابی محتوایی، تمرکز بر تولید انواع محتوا و بسترسازی آنلاین)، زمینهای(خلاقیت در بازار دیجیتال؛ توجه به مشتریان در تولید محتوا، هزینه کم تولید محتوا و برندسازی دیجیتالی)، مداخلهگر(آمادگی و دسترسی به وب؛ بحرانها و وقایع طبیعی، دانش فنی شرکت و آگاهی از مسائل بازار) و در نهایت راهبردها(برنامه ریزی برای بهروزرسانی محتوا، توزیع محتوای مرتبط، ایجاد محتوای تعاملی) است. خلق ارزش برای مشتری با افزایش اطلاعات و قدرت تصمیمگیری، خلق ارزش برای مشتری از طریق بهبود روابط با مشتریان، افزایش توان بازاریابان محتوایی، بهبود محتوای ارائه شده نیز به عنوان پیامدهای اجرای الگوی بازاریابی محتوایی دیجیتال شناسایی گردید.
مقاله پژوهشی
پژواک مهدیپور؛ عبدالحمید صفایی قادیکلایی؛ حمیدرضا فلاح لاجیمی؛ حسنعلی آقاجانی
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 139-163
چکیده
یکی از مهمترین چالشهایی که اغلب سازمانهای امروزی دائما با آن مواجه هستند برنامهریزی برای توسعه و بهبود فرایندها و عملیات مبتنی بر پذیرش فناوریهای نوین، بویژه دیجیتال، جهت واکنش به الزامات بازارها و محیطهای رقابتی است. بنابراین، تحقیق حاضر با استفاده از روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) کاربردهای فناوریهای دیجیتال را از لحاظ ...
بیشتر
یکی از مهمترین چالشهایی که اغلب سازمانهای امروزی دائما با آن مواجه هستند برنامهریزی برای توسعه و بهبود فرایندها و عملیات مبتنی بر پذیرش فناوریهای نوین، بویژه دیجیتال، جهت واکنش به الزامات بازارها و محیطهای رقابتی است. بنابراین، تحقیق حاضر با استفاده از روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) کاربردهای فناوریهای دیجیتال را از لحاظ احتیاجات فنی و عملکردهای تجاری در شبکه زنجیره تامین صنعت کالای خواب مورد بررسی قرار میدهد. روش کار به صورت توسعه یک ابزار سنجش کارآمد برای ارزیابی مشخصات دیجیتالیسازی و اتوماسیون جهت مدیریت یکپارچه عملیات و جریانات زنجیرههای تامین صنایع تولیدی و اعتبارسنجی آن به کمک رویکرد تصمیمگیری چندمعیاره دنپ (ایانپی مبتنی بر دیمتل) خواهد بود؛ که به عنوان سهم دانشافزایی تحقیق قلمداد میگردد. لذا، در گام نخست فهرست عوامل تاثیرگذار در قالب 6 حوزه فرایندی و مجموعا 22 شاخصه مرتبط به کمک مطالعه کتابخانهای و روش دلفی تعیین شد. سپس، با استفاده از تکنیک دنپ اوزان اهمیت و روابط میان عوامل مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله، حوزه فرایندی مدیریت موجودی و انبار با کسب بالاترین وزن اهمیت به عنوان بحرانیترین عامل مورد توجه قرار دارد. از طرفی، حوزههای فرایندی منبعیابی و خرید و مدیریت تجاری به عنوان اثرگذارترین عوامل در بهبود حوزههای بحرانی شناسایی شدند.
مقاله مروری
خداداد غریب پور جهان آباد؛ پژمان جعفری
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 165-196
چکیده
بازاریابی به عنوان یک رشته دانشگاهی، عمر کوتاهی دارد. این در حالی است که تجربه عملی تجارت و بازاریابی در جهان، به درازای تاریخ است. مطالعات و پژوهش های باستان شناسی به واسطه حضور انواع خاصی از کالاها در جغرافیای نامتناسب با مواد تشکیل دهنده آن محصولات، نشان می دهد که کالا ها سفرهای طولانی را طی کرده و از سرزمینی به سرزمین دیگر مبادله ...
بیشتر
بازاریابی به عنوان یک رشته دانشگاهی، عمر کوتاهی دارد. این در حالی است که تجربه عملی تجارت و بازاریابی در جهان، به درازای تاریخ است. مطالعات و پژوهش های باستان شناسی به واسطه حضور انواع خاصی از کالاها در جغرافیای نامتناسب با مواد تشکیل دهنده آن محصولات، نشان می دهد که کالا ها سفرهای طولانی را طی کرده و از سرزمینی به سرزمین دیگر مبادله و معامله شدند. بنابراین تجربه نحوه ورود و انتخاب مقاصد تجاری از دیر باز محل توجه بشر بوده است. هدف از مطالعه حاضر فراروش مطالعات انتخاب بازارهای هدف صادراتی است و مقاله کوشیده است به تحلیل روش های مطالعات پیشین در زمینه انتخاب بازارهای هدف صادراتی بپردازد. در این راستا، بر اساس روش مرور نظاممند بر مبنای پروتکل PRISMA، مجموعهای از نشریات علمی ایرانی فعال در زمینه مدیریت، بازرگانی و بازاریابی شناسایی و از میان آنها، مجلاتی که مقالاتی در این زمینه داشتند، انتخاب شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. بررسی های انجام شده نشان داد که طی حدود دو دهه از سال 1380 الی 1399 در مجموع بیست و سه مجله، چهل و سه مقاله را با موضوع بازارهای هدف صادراتی منتشر کرده اند. وجود چسبندگی روش در هر سه بخش روش پژوهش، روش گردآوری داده و روش تحلیل داده، به طرز چشمگیری در این پژوهش ها مشاهده گردید.
مقاله پژوهشی
فرشید خمویی؛ مرتضی سلطانی؛ محمد رحیم اسفیدانی
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 198-225
چکیده
از آن جایی که بازاریابی رابطهمند یک ضرورت بنیادی برای دستیابی به مزیت رقابتی به شمار میرود؛ امروزه شرکتهای با عملکرد برتر در صنایع خدماتی، بهواسطه ایجاد روابط نزدیک و بلندمدت با مشتریان و جلب وفاداری آنها جهت نیل به این مهم تلاش میکنند. بر همین اساس این پژوهش به نقش بازاریابی رابطهمند در نیل به میل به مزیت رقابتی در صنعت ...
بیشتر
از آن جایی که بازاریابی رابطهمند یک ضرورت بنیادی برای دستیابی به مزیت رقابتی به شمار میرود؛ امروزه شرکتهای با عملکرد برتر در صنایع خدماتی، بهواسطه ایجاد روابط نزدیک و بلندمدت با مشتریان و جلب وفاداری آنها جهت نیل به این مهم تلاش میکنند. بر همین اساس این پژوهش به نقش بازاریابی رابطهمند در نیل به میل به مزیت رقابتی در صنعت بیمه میپردازد. پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی و از نظر گردآوری دادهها جزء پژوهشهای توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش بیمهگذاران شرکت بیمه ایران در شهر تهران می-باشند. برای نمونهگیری از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای استفاده شده و تعداد نمونه مورد نظر 410 نفر بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیات و مدل تحقیق از نرمافزارهای SPSS و LISREL با به-کارگیری آزمونهای مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از تاثیرگذار بودن تاکتیکهای بازاریابی رابطهمند بر متغیرهای کیفیت خدمات و کیفیت ارتباطات میباشد. کیفیت خدمات اثر مثبتی بر کیفیت ارتباطات داشته و کیفیت ارتباطات اثر مثبت و معناداری بر مزیت رقابتی دارد. بنابراین تاکتیکهای بازاریابی رابطهمند بر مزیت رقابتی شرکت از طریق کیفیت خدمات و کیفیت ارتباطات اثر مثبت و معناداری دارد. روابط دوجانبه و متقابل بین بیمهگذاران و شرکتهای بیمه در نتیجه اجرای بازاریابی رابطهمند برقرار شده که نقش مهمی در موفقیت این شرکتها ایفا میکند.
مقاله پژوهشی
شهراد پدیدار؛ محمد حقیقی؛ طهمورث حسنقلی پور یاسوری
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 227-244
چکیده
هدف از این مقاله، بررسی عوامل موثر بر بازاریابی پایدار در صنعت شوینده میباشد. امروزه پایداری در کسب و کارها و سازمانها مساله ای قابل توجه است. بازاریابی پایدار بر آن است تا با خلق ارزش های اجتماعی و زیست محیطی برای مشتریان هدف خود ارزش آفرینی بیشتری کند .این مطالعه توسط روش تحقیق کیفی (روش داده بنیاد) و کمی (معادلات ساختاری) انجام ...
بیشتر
هدف از این مقاله، بررسی عوامل موثر بر بازاریابی پایدار در صنعت شوینده میباشد. امروزه پایداری در کسب و کارها و سازمانها مساله ای قابل توجه است. بازاریابی پایدار بر آن است تا با خلق ارزش های اجتماعی و زیست محیطی برای مشتریان هدف خود ارزش آفرینی بیشتری کند .این مطالعه توسط روش تحقیق کیفی (روش داده بنیاد) و کمی (معادلات ساختاری) انجام گردید. بخش کیفی توسط مصاحبه به 20 نفر از خبرگان و بخش کمی توسط پرسشنامه ارائه شده در 9 شرکت صنعت شوینده انجام شد. بر اساس نتایج بخش کیفی، مولفه ها در 6 شبکه اصلی روش داده بنیاد به صورت زیر دسته بندی شدند: پدیده محوری شامل بازاریابی پایدار، عوامل علّی شامل ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی، عوامل زمینهای شامل اصول کنفوسیوس، عوامل مداخلهگر شامل تحریم و تورم، راهبردها شامل حمایت مشتری و افزایش رفاه مشتری و پیامدها شامل رضایت مشتری،وفاداری مشتری وبهبود عملکرد شرکت. همچنین نتایج بخش کمی نشان داد که عوامل علّی بر پدیده محوری به میزان 0/495 تاثیرگذار است. عوامل زمینه ای و عوامل مداخله گر به ترتیب به میزان 0/466 و 0/361 بر راهبردها تاثیرگذارند. پدیده محوری به میزان 0/423 بر راهبردها و راهبردها به میزان 0/807 بر پیامدها تاثیر میگذارند.
مقاله پژوهشی
سید محمدرضا وکیل؛ کاوه تیمورنژاد؛ محمدرضا معتدل؛ محمود محمدی
دوره 26، شماره 1 ، فروردین 1401، صفحه 246-271
چکیده
مدیریت ارتباط با مشتری زمینهی برقراری ارتباط بهینه، وفاداری و حفظ مشتریان را فراهم میسازد. این امر مستلزم طراحی استراتژیهای مبتنی بر مشتری، اجرا و بهکارگیری مناسب فناوری، توانمندسازی کارکنان و افزایش سطح دانش مشتریان است. با توجه به پیشرفتهای بانکداری الکترونیک و کاهش نقاط تماس حضوری، استفاده از ابزارهای هوشتجاری ...
بیشتر
مدیریت ارتباط با مشتری زمینهی برقراری ارتباط بهینه، وفاداری و حفظ مشتریان را فراهم میسازد. این امر مستلزم طراحی استراتژیهای مبتنی بر مشتری، اجرا و بهکارگیری مناسب فناوری، توانمندسازی کارکنان و افزایش سطح دانش مشتریان است. با توجه به پیشرفتهای بانکداری الکترونیک و کاهش نقاط تماس حضوری، استفاده از ابزارهای هوشتجاری جهت استفاده مؤثر از حجم انبوه اطلاعات مشتریان نیز ضروری به نظر میرسد. هدف پژوهش ارائه چارچوب مفهومی مدیریت ارتباط با مشتری در بانکداری الکترونیک با بهکارگیری ابزارهای هوشتجاری در بانک سپه و بانکهای ادغامی است. به این منظور پژوهشی کیفی صورت پذیرفته و ابتدا با بررسی مطالعات، چارچوب اولیه شناسایی و برای توسعه آن در بانکداری الکترونیک از تحلیل مضمون استفاده گردیده است. جامعه پژوهش 7 نفر از خبرگان موردمطالعه بوده و از مصاحبههای نیمه ساختاریافته بهمنظور جمعآوری دادهها و از مقبولیت و قابلیت تأیید برای سنجش اعتبار نتایج استفاده شده است. پس از تجزیهوتحلیل دادهها، چارچوب مدیریت ارتباط با مشتری در بانکداری الکترونیک در 6 بعد، 16 مؤلفه و 35 شاخص طبقهبندی گردیده که ابعاد اصلی آن را جلبتوجه و اکتساب مشتری، شناسایی مشتری، مجذوب نمودن مشتری، توسعه ارتباط با مشتری، نگهداری مشتری و بازنگری ارتباط با مشتری تشکیل میدهد.