دوره و شماره: دوره 28، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 1-174 
مقاله پژوهشی

واکاوی و نگاشت عوامل موثر در برندسازی کسب و کار خانوادگی

صفحه 1-21

مریم زعیمی؛ اسماعیل ملک اخلاق؛ سلمان عیوضی نژاد

چکیده پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و سطح‌بندی شاخص‌های موثر بر برندسازی کسب‌وکارهای خانوادگی بوده است.  این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از منظر روش، به‌صورت آمیخته می‌باشد. جامعه پژوهش در بخش اول (کیفی) صاحب‌نظران، اساتید دانشگاه مرتبط با حوزه پژوهش و مدیران کسب‌وکارهای خانوادگی بودند و در بخش دوم (کمی) مدیران و کارمندهای باسابقه به‌عنوان پاسخ‌دهندگان به سوالات پرسشنامه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش اول مبتنی بر مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش دوم پرسشنامه بوده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در مرحله اول مبتنی بر مرور نظام‌مند ادبیات نظری و تحلیل مضمون (رویکرد انعکاسی) بوده و در مرحله دوم برای سنجش تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین متغیرها از مدل‌سازی تفسیری - ساختاری (ISM) استفاده شده است بعد از جمع‌آوری کلیه مقالات انجام شده در این حوزه و همچنین تعداد 8 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با جامعه هدف، نهایتاً 16 عامل از ادبیات نظری و 4 عامل از بخش کیفی به‌عنوان مبانی اصلی برندسازی کسب‌وکارهای خانوادگی انتخاب شدند که در بخش نهایی نتایج حاصل از این فعالیت نشان داد که حمایت دولت، نقش رهبر توانمند، سرمایه اولیه بالا تأثیرگذارترین عوامل و سیستم قیمت‌گذاری، کیفیت، بسته‌بندی مناسب تأثیرپذیری عوامل پژوهش حاضر هستند. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند مبانی جدیدی در جهت تشکیل و ثبات برندسازی کسب‌وکارهای خانوادگی در کشور باشد.

مقاله پژوهشی

شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها در پروژه‌های ساخت‌وساز: رویکردی ادعاـ‌محور

صفحه 23-47

مژگان سادات مسعودی؛ امیرعلی فوکردی؛ هادی تلخابی؛ سید کامران قریشی؛ غلامرضا غدیری اشکذری

چکیده پروژه‌های ساخت‌وساز نقش مهمی در رشد تولید ناخالص داخلی و پیشرفت اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند. باوجوداین، پروژه‌های ساخت‌وساز همواره با دامنه متنوعی از ریسک‌ها روبه‌رو هستند. اگر این ریسک‌ها در ابتدای پروژه به‌خوبی شناسایی و ارزیابی نشوند و استراتژی‌های مناسبی برای پاسخ به آن‌ها انتخاب نشود، به علل بالقوه ادعاهایی تبدیل می‌شوند که زمینه‌ساز بروز اختلاف میان طرف‌های پروژه خواهند بود. این پژوهش مدلی موسوم به علت ادعا ـ خواسته ادعا را برای شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها ارائه می‌دهد و از آن برای قراردادهای سه‌عاملی پروژه‌های ساخت‌وساز‌ شرکت نفت مناطق مرکزی ایران استفاده می‌کند. پس از تحلیل مضمون 10 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با صاحب‌نظران و تطبیق یافته‌ها با پیشینه پژوهش، 32 علت ادعا و 26 خواسته ادعای پیمانکار شناسایی شد. سپس با تعیین احتمال تجربی وقوع علل ادعاها، احتمال تجربی وقوع خواسته‌های ادعاها و برآورد تجربی زیان بالقوه هر خواسته توسط 18 نفر از خبرگان طرفین کارفرما و پیمانکار، ماتریس علت ‌ادعا ـ‌ خواسته ادعا شکل گرفت. تحلیل این ماتریس توسط قاعده بیز منجر به شناسایی ارجح‌ترین علل و خواسته‌های ادعا شد. مدل ادعاـ‌محور مبتنی بر نظرات خبرگان این پژوهش با کمک به شناسایی و ارزیابی ریسک‌های منجر به دعاوی پیمانکار، مبنای مناسبی را برای انتخاب استراتژی‌های پاسخ به این ریسک‌ها در اختیار کارفرما قرار می‌دهد.

مقاله پژوهشی

بررسی تاثیر خودکارآمدی مالی و فناوری بر قصد استفاده از فین‌تک با متغیر میانجی سودمندی درک شده و انتظارات مورد تایید کاربران

صفحه 49-74

سید کاظم چاوشی؛ مجتبی فرخ؛ مهشاد تیموریان

چکیده با بهره‌گیری از نظریه‌های شناختی و علوم رفتاری در حوزه کسب‌وکارهای نوین مالی، هدف اصلی این پژوهش تجزیه و تحلیل رفتار مشتریان در ابعاد رضایتمندی، سودمندی درک شده و انتظارات تاییدشده آن‌ها با استفاده از ترکیب نظریه‌های خودکارآمدی مالی و فناوری برای بهره‌مندی از خدمات کسب‌وکارهای فین‌تک است. در این پژوهش پس از ترسیم مدل مفهومی‌، فرضیه‌های پژوهش با بهره گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری با روش کمترین مربعات جزئی تحت نرم افزار PLS با حجم نمونه 205 نفری از مشتریان خدمات کسب‌وکار فین‌تک و بکمک پرسش‌نامه الکترونیکی مورد آزمون قرار گرفت. پایایی و روایی پرسش‌نامه‌ها با به‌کارگیری آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و میانگین واریانس توسعه‌یافته بررسی و تأیید گردید و از نظرات خبرگان و متخصصان آشنا با موضوع برای تأیید روایی محتوایی استفاده شد. این مطالعه به درک ما از اهمیت عمیق خودکارآمدی‌های مالی و فناوری در زمینه فین‌تک غنا می‌بخشد، و تأثیرات متفاوت آن‌ها بر قصد کاربران برای استفاده از خدمات فین‌تک را آشکار می‌کند. به علاوه، این مطالعه، یافته‌های جالبی را در رفتار کاربران فین‌تک آشکار می‌کند و نشان می‌دهد که خودکارآمدی‌های مالی و فناوری از طریق ایجاد سودمندی درک شده و تایید انتظارات کاربران می‌تواند به رضایتمندی و درنتیجه قصد کاربران برای استفاده از فین‌تک منتهی شود.

مقاله پژوهشی

پیمایش آینده: درک عوامل کلیدی موفقیت و چالش‌های کارآفرینی وب 3

صفحه 76-98

امیرعلی معزی؛ احسان چیت ساز؛ مجید احمدی

چکیده موج سوم وب (وب 3) از همگرایی فناوری‌های دیجیتالی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، کلان‌داده و بلاک‌چین پدید آمده که همگی می‌توانند شیوه‌های سنتی ایجاد و گسترش کسب‌و‌کار را متحول کنند. این مرحله‌ی دگرگون کننده که به عنوان کارآفرینی وب 3 شناخته می‌شود، صنایع سنتی را مختل کرده و بازارهای جدیدی را ایجاد می‌کند که با تقویت رشد اقتصادی، باعث شکل‌گیری چشم‌انداز‌های شغلی جدید می‌شود. با این وجود، سرعت برق‌آسای این پیشرفت فناورانه چالش‌های پیچیده‌ای را به همراه دارد که سازگاری فوق‌العاده همراه با یادگیری مداوم را در اکوسیستم کارآفرینی در حال تکامل امروز الزامی می‌کند. هدف این پژوهش کشف عوامل حیاتی برای رشد و موفقیت و بررسی پیامدهای این شکل از کارآفرینی مدرن است. به این منظور، یک مطالعه دلفی با حضور 30 متخصص صنعت انجام گشت که بینش آنها منجر به شناسایی چهار دسته عوامل موفقیت کلیدی شد: عوامل فناورانه، فردی، محیطی و سازمانی. نتایج این تحقیق نشان داد که در کنار وجود برخی پیامد‌های نامطلوب زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی مانند احتمال ایجاد شکاف دیجیتال و مصرف بیش از حد انرژی، پتانسیل‌هایی نیز در دل این فناوری وجود دارد که در صورت بهره‌گیری می‌تواند منجر به جبران این پیامدها از طریق ایجاد شفافیت و اعتماد بیشتر در معاملات، فرصت‌های جدید مبتنی بر اکوسیستم غیرمتمرکز و راه‌حل‌های پایدار برای رسیدگی به چالش‌های زیست‌محیطی شود.

مقاله پژوهشی

مدل رهبری اشتراکی در تیم‌های کاری دانش‌بنیان

صفحه 100-129

سید حسام کاشانی؛ علی شائمی برزکی؛ علی نصر اصفهانی

چکیده پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی رهبری اشتراکی در تیم‌های کاری دانش‌بنیان ایران صورت پذیرفت. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش آمیخته کیفی(نظریه داده‌بنیاد) و کمی(پیمایشی) است. میدان پژوهش، شامل متخصصان و خبرگانی هستند که با روش نمونه‌گیری نظری و هدفمند با 15 نفر از آنها مصاحبه نیمه ‌ساختار‌مند انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش استراوس و کوربین در سه مرحله (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) با نرم‌افزار Atlas.ti 8 استفاده شد. نتایج نشان داد سه دسته عوامل خصوصیات فردی اعضای تیم، ویژگی‌های سازمانی و ویژگی‌های فراسازمانی بر راهبردهای رهبری اشتراکی موثر بوده و توسعه رهبری در درون تیم‌های دانش‌بنیان منجر به پیامدهای فردی، تیمی و سازمانی می‌گردد. برخی عوامل زمینه‌ای و مداخله‌گر نیز شناسایی و سپس مورد تأیید واقع گردید. در بخش کمی جامعه آماری متخصصان و کارشناسان فعال در تیم‌های دانش‌بنیان بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه بر مبنای مدل طراحی شده بود که به روش تصادفی طبقه‌ای بین 100تیم کاری( 490 نفر) توزیع شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدلسازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار Amos استفاده شد. نتایج نشان داد که شرایط علّی (با ضریب تأثیر 45/0) و عوامل زمینه‌ای (با ضریب تأثیر 37/0) بر رهبری اشتراکی اثر مثبت و معنی‌دار دارند. شرایط مداخله‌گر (با ضریب تأثیر 19/0) بر رهبری اشتراکی دارای اثر مثبت و معنی‌دار بوده و پدیده اصلی یا رهبری اشتراکی( با ضریب تأثیر 85/0) دارای اثر مثبت و معنی‌دار بر راهبردها و راهبردهای رهبری اشتراکی با ضریب تأثیر 95/0 پیامدهای رهبری اشتراکی اثر دارد.

مقاله پژوهشی

بررسی رابطه بین مؤلفه‏ های مؤثر بر اعتماد و رضایت مشتریان در اکوسیستم‏ های بانکداری همراه

صفحه 131-154

ابراهیم زارع پور نصیرآبادی؛ ندا قمری پور

چکیده کسب رضایت و اعتماد مشتریان با گسترش استفاده از فناوری‏های جدید در نظام‏های بانکی یکی از مهمترین چالش‏های بانکداری در اکوسیستم‏های بانکداری همراه است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مولفه‏های مؤثر بر رضایت و اعتماد مشتریان از خدمات بانکداری تلفن همراه در اکوسیستم‏های بانکداری همراه است. این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مشتریان استفاده‏کننده از خدمات بانکداری تلفن همراه است که 460 نفر از آنها به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی انتخاب شده‏اند. ابزار گردآوری داده‏ها در این پژوهش پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از آزمون‏های آماری کولموگروف-اسمیرنُف، تی، ضریب همبستگی اسپیرمن و روش معادلات ساختاری استفاده شده است. ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها نرم‏افزار PLS است. یافته‏ها نشان داد که که رابطه مثبت و معنی‏داری بین مولفه‏های زیبایی‏شناختی، کیفیت سیستم، کیفیت خدمات، کیفیت اطلاعات، ویژگی‏های وظیفه، تضمین ساختاری و اجتماعی بودن با اعتماد و رضایت در اکوسیستم‏های بانکداری همراه وجود دارد و این رابطه به لحاظ آماری نیز تائید شده است زیرا کلیه سطوح معنی‏داری به دست آمده کمتر از 05/0 می‏باشد. همچنین یافته‏ها نشان داد که مقدار R2 مربوط به متغیر درون‌زای اعتماد 485/0 و متغیر رضایت از بانکداری موبایل 545/0می‌باشد که نشان از مناسب بودن برازش الگوی ساختاری دارد. بنابراین می‏توان گفت که مؤلفه‏های مؤثر بر بانکداری تلفن همراه به واسطه اعتماد نقش مؤثری در کسب رضایت مشتریان در اکوسیستم‏های بانکداری همراه دارند.

مقاله پژوهشی

ارائه الگوی بهینه کسب‌وکار مبتنی بر ایجاد بازارگاه‌های داده در واحدهای صنعتی

صفحه 154-174

حسین رحیمی کلور؛ گلثوم اکبری آرباطان

چکیده بازارگاه‌های داده می‌توانند نقش کلیدی را در تحقق اقتصاد داده با امکان تجاری‌سازی داده‌ها بین سازمان‌ها ایفا کنند. اگرچه تحقیق بازارگاه‌های داده یک حوزه به سرعت در حال تکامل است، اما عدم درک در مورد مدل‌های کسب وکار بازارگاه‌های داده وجود دارد. طرح پژوهشی حاضر بنا بر ضرورت با هدف نیاز به توسعه بازارهای مبتنی بر تکنولوژی دیجیتال و داده‌های اطلاعاتی برای واحدهای صنعتی انجام می‌شود. این پژوهش از نظر رویکرد کیفی و از نظر هدف کاربردی-توصیفی است، استراتژی ‌پژوهش‌، داده‌بنیاد و ‌با‌ استفاده ‌از‌ رویکرد ‌ساخت‌گرا‌ (چارمز) ‌به ‌شکل-گیری ‌نظریه‌ پرداخته‌ است‌. جامعه‌ی آماری شامل خبرگان ‌در ‌حوزه مدیران استارتاپ‌ها و فناوری اطلاعات هستند که از بین آن‌ها 12 نفر به روش نمونه‌گیری نظری انتخاب و از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختارمند در تحقیق مشارکت داده شدند. حاصل این امر، استخراج و طراحی مقوله‌های مدل بهینه کسب‌وکار مبتنی بر ایجاد بازارگاه‌های داده بوده است که شامل مولفه‌های زیر می‌باشد: اقتضائات (مشوق‌های مالی، عامل تولید جدید و خوشه‌بندی محتوای دیجیتال)، شرایط زمینه‌ای (ساختار بازار و تطبیق داده بین عرضه و تقاضا)، عوامل مداخله‌گر (عدم تقارن اطلاعاتی، خطرات اخلاقی و عدم‌اطمینان از تراکنش)، راهبردها (طراحی بازار، مهندسی داده‌ها و علم و دانش داده‌ها)، پیامدها (بهبود مازاد اجتماعی، شبکه خودتنظیمی از مبادلات متقابل و بازارهای چندجانبه هوشمند). نهایتا ‌ًبعد ‌از ‌اتمام تحلیل‌های صورت گرفته بر روی داده‌های کیفی، ‌کدگذاری‌ها‌ ‌در ‌قالب ‌یک ‌مدل ‌ارائه‌ گردیده است. نتایج پژوهش می‌تواند مدیران کسب‌وکارها را در کسب درآمد از دارایی‌های داده یاری نماید.