کلیدواژه‌ها = بودجه ریزی

ترکیب روش‌شناسی سیستم‌های نرم و نگاشت‌ شناختی فازی و تاپسیس سلسله مراتبی فازی

دوره 22، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 299-322

سیدفاضل موسوی؛ عادل آذر؛ علی رجب زاده؛ آمنه خدیور

چکیده بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد یکی از کلیدی‌ترین عوامل کارایی در سازمان‌‌های امروزی است. از نظر اقتصادی فلسفه وجودی بودجه ناشی از وجود نوعی تناقض کلی است که در هر جامعه‌ای وجود دارد و به طور کامل علم اقتصاد را پدید آورده است.عدم شناخت و ساختاردهی مسأله بودجه یکی از مشکلات عملیاتی شدن بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد در سازمان‌ها از دید صاحبان نظر است؛ بنابراین در این تحقیق بر آن شدیم تا از روش‌شناسیسیستم‌های نرم برای رویارویی با مسائل بودجه‌ریزی استفاده شود که دارای اجزای اجتماعی، سیاسی و انسانی است. در این متدولوژی مشکل جزئی از یک سیستم و نه یک مشکل منفرد بررسی می‌شود. پس از ساختاردهی به مسأله و شناسایی ترجیحات خبرگان با استفاده از مدل سلسله مراتبی فازی خوشه‌ای پیشنهاد شده به شبیه‌سازی اوزان شاخص‌ها و الویت‌بندی استان‌های کشور با تاپسیس فازی پرداخته شد. با ترکیب این دو رویکرد برنامه‌های سازمان تأمین اجتماعی در سه زمینه بیمه، درمان و سرمایه‌گذاری الویت‌بندی شدند. نتایج خلاء ایجادشده را روشن و مسیر را برای تخصیص بودجه ‌به استان‌های کشور هموار ساخت.

رویکرد انتقادی و پسا مدرن به بودجه ریزی بر مبنای عملکرد

دوره 18، شماره 3، مهر 1393، صفحه 67-94

آمنه خدیور؛ عادل آذر

چکیده تحقیقات و مطالعات زیادی درباره نظام بودجه ریزی بر مبنای عملکرد انجام شده و مدلها و چارچوبهای مفهومی و فرآیندی بسیاری برای آن ارائه شده است که همگی در قالب پارادایم مدرن قابل تبیین و تفسیر هستند . در سالهای اخیر که این نظام مورد توجه مجدد محققان و برنامه ریزان قرار گرفته است، بررسی این نظام از منظر پارادایم پسا مدرن می تواند منجر به نتایج جالبی در خصوص استفاده از مفاهیم این نظام بودجه ریزی در فضای عصردانش و اطلاعات شود. در این مقاله نظام بودجه ریزی بر مبنای عملکرد از منظر بنیانهای اصلی آن مانند کنترل ، ساختار بودجه‌ریزی ، برنامه ریزی استراتژیک ، هزینه یابی بر مبنای فعالیت ،ارزیابی و مدیریت عملکرد مورد شالوده شکنی قرار گرفته است. در ادامه ضمن مروری بر مدل ورای بودجه ریزی ،نتایج حاصل از شالوده شکنی انجام شده در قالب شبه مدل ورای بودجه ریزی بر مبنای عملکرد جمع بندی شده است.

نگاشت‌شناخت فازی رویکردی نوین در مدلسازی نرم: مدلسازی بودجه‌ریزی در مرکز آمار ایران

دوره 16، شماره 3، مهر 1391، صفحه 83-103

خدیجه مصطفایی دولت آباد؛ عادل آذر

چکیده امروزه با رشد پیچیدگی و پویایی محیطی سازمان ها ناگزیر هستند به هنگام تصمیم گیری شقوق متعدد مسائل را مد نظر قرار دهند. موفقیت در مسایلی چون ارزیابی چندین بدیل و انتخاب گزینه برتر متاثر از توان تصمیم گیرندگان در شناسایی کامل و دقیق معیارهای ارزیابی و نیز بدیل‌های ممکن می‌باشد. در حوزه نرم تحقیق در عملیات فنون کارآمدی از جمله تکنیک‌های MADM برای مقایسه و ارزیابی بدیل‌ها ارائه شده است حال آن که تلاش کمتری به تکنیک‌های شناسایی شاخص‌ها و متغیرهای موثر بر فضای تصمیم‌گیری معطوف گشته است. نگاشت شناختی تکنیکی نوین در علم مدیریت است که به خوبی می تواند این نیاز مهم در حوزه تصمیم گیری را مرتفع سازد. نگاشت شناختی علاوه بر فراهم آوردن امکان شناسایی عوامل، با استفاده از روابط جبری تصمیم‌گیرنده را قادر می‌سازد تا از روابط علّی بین عوامل و نیز جهت و قدرت نسبی این رابطه‌ها به خوبی شناخت پیدا کند. در تحقیق حاضر به ابعاد مختلف تکنیک مذکور پرداخته شده است. و با انتخاب مرکز آمار ایران به عنوان مورد مطالعه، از نگاشت شناختی در تهیه نقشه شناخت عملیات مرکز و ارائه طرحی برای تخصیص بودجه بر مبنای عملکرد استفاده شده است. در این راستا عناصر پیوستار ورودی، فرایند، خروجی و پیامدها شناسایی شدند و با محاسبه میزان تاثیر غیرمستقیم هر فرایند بر تحقق موفقیت آمیز پیامدها، فرایندهای مذکور از منظر تخصیص بودجه رتبه بندی شدند.

مدل سازی ریاضی استوار، رویکردی نوین در بودجه ریزی عمومی ایران

دوره 15، شماره 2، مرداد 1390، صفحه 1-20

سجاد نجفی؛ عادل آذر

چکیده مهمترین برنامه راهبردی در هر کشوری قانون بودجه است، بنابراین بررسی علمی بودجه ریزی در کشور ضروری است. بودجه ریزی در ایران تاکنون با استفاده از روش‌های تجربی و چانه زنی انجام شده است و عمدتا موجب تخصیص غیربهینه منابع گردیده است. همچنین پیچیدگی و تلاطم محیط سازمانی و دخالت پارامترها و متغیرهای بسیار در تصمیم گیری، استفاده از روش‌های کمی برای تخصیص بهینه منابع را لازم نموده است. با توجه به اینکه بودجه‌ریزی با خطاهای پیش‌بینی، اندازه‌گیری و اجرایی مواجه بوده و کوچکترین تغییرات نسبت به مقادیر از قبل تعیین شده باعث از دست رفتن بهینگی و غیرموجه‌بودن فضای قانون بودجه می‌شود، استفاده از مدل‌های بهینه سازی ریاضی با سطح پایداری بالای بهینگی از خواسته های کاربران بودجه ریزی در دنیا است. در این مقاله با بکارگیری روش برنامه ریزی خطی مدلی ریاضی برای بودجه ریزی در بخش عمومی ایران پیشنهاد شده و با رویکرد بهینه سازی استوار توسعه داده شده است. با استفاده از این رویکرد می توان ضمن حفظ انعطاف پذیری اجرای بودجه، بهینگی و موجه بودن فضای قانون را حفظ کرد. مدل ریاضی طراحی شده از قابلیت تحلیل سناریوهای مختلف در طی سال بودجه ریزی برخودار است و امکان عکس‌العمل مناسب نسبت به تغییرات محیطی را برای کاربران بوجود خواهد آورد.