نویسنده = علی رجب زاده قطری

تبیین کارکردهای روش مدل‌سازی جمعی و گروهی در پویایی شناسی سیستم‌ها

دوره 24، شماره 4، دی 1399، صفحه 127-154

علی حاجی غلام سریزدی؛ علی رجب زاده قطری؛ علینقی مشایخی؛ علیرضا حسن زاده

چکیده رویکرد پویایی‌شناسی سیستم‌ها بر مشارکت افراد در مدل‌سازی و همچنین ارزیابی مدل و مدل‌سازی تاکید دارد. در سال‌های اخیر روش‌های مدل‌سازی مشارکتی چه بصورت فردی و چه گروهی و همچنین روش مدل‌سازی جمعی که مبتنی بر مشارکت انبوه مردم از طریق وب 2 و شبکه‌های اجتماعی است توسعه داده شده است. با این حال تاکنون مطالعه سیستماتیک زیادی برای ارزیابی اثربخشی و مقایسه این روش‌های مدل‌سازی صورت نگرفته است. از طرف دیگر در توسعه روش‌های مدل‌سازی بخصوص روش جدید مدل‌سازی جمعی، ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی را برای هر یک برشمرده‌اند که نیاز است تا با بررسی دقیق آن‌ها مورد واکاوی قرار گیرد. لذا این مقاله بدنبال ارزیابی و مقایسه سیستماتیک روش مدل‌سازی  جمعی و گروهی است. برای این منظور از طریق پرسشنامه آنلاین به بررسی این دو روش مدل‌سازی پرداخته شده است. نتایج بیانگر این بود که مشارکت‌کنندگان به تاثیر مثبت جلسات مدل‌سازی گروهی و جمعی در تامین اهداف و همچنین اهمیت و مفید بودن این جلسات اذعان کردند. با این حال نتایج نشان داد مدل‌سازی جمعی در شناخت ابعاد مختلف تامین مالی جمعی با نگاهی واگرا، انتشار مباحث و فرهنگ سازی در جامعه مفیدتر است در حالی که مدل‌سازی گروهی در عمق بخشیدن شناخت افراد نسبت به ابعاد تامین مالی جمعی با نگاهی همگرا، افزایش تعهد (احساس مسئولیت) افراد نسبت به توسعه تامین مالی جمعی مفیدتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد تنوع افراد و ساختار غیررسمی جلسات در موفقیت مدل‌سازی جمعی و گروهی تاثیر معنی‌داری دارد.

طراحی مدل ریاضی یکپارچه برای زنجیره تأمین با حلقه بسته

دوره 20، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 1-32

علی رجب زاده قطری؛ محمدرضا امینی؛ عادل آذر؛ مریم کولیایی

چکیده دنیای امروزی بیشتر از هرزمانی رقابتی شده است و صنعت به‌طور فزاینده‌ای به مدیریت زنجیره تأمین به‌عنوان یک سلاح رقابتی می‌نگرد؛ بنابراین به‌منظور بقا در چنین محیط رقابتی برای سازمان‌های با کالای قابل بازیافت، مدیریت زنجیره تأمین با حلقه بسته به مسئله‌ای ضروری تبدیل‌شده است. به‌عبارت‌دیگر، عواملی هم چون افزایش رقابت بین سازمان‌ها و کاهش هزینه‌ها در کنار مقررات و قوانین دولتی و افزایش آگاهی عمومی توجه مشتریان و سازمان‌ها را به مسائل بازیافت جلب نموده است. هدف این پژوهش ارائه یک روش یکپارچه برای زنجیره تأمین با حلقه بسته است که شامل دو مرحله است. در مرحله اول، چارچوبی برای معیارهای انتخاب تأمین‌کننده و پیمانکار در زنجیره‌های معکوس پیشنهاد می‌شود. به‌علاوه، از روش فازی برای ارزیابی آن‌ها بر اساس معیارهای کمی و کیفی استفاده‌شده است. خروجی این مرحله ارزش هر یک از تأمین‌کننده‌ها و پیمانکارها برحسب قطعات است. در مرحله دوم یک مدل برنامه‌ریزی خطی چندهدفه عدد صحیح مختلط چند دوره‌ای ارائه می‌شود به‌طوری‌که انتخاب تأمین‌کننده و تخصیص کالا به آن‌ها (تصمیمات استراتژیک)، انتخاب پیمانکار و تخصیص کالا به آن‌ها (تصمیمات تاکتیکی) و تعداد بهینه قطعات و محصولات در CLSC (تصمیمات عملیاتی) را تعیین کند. توابع هدف به ترتیب حداکثر کردن سود، حداقل کردن هزینه کارخانه و هزینه نگهداری موجودی سطح اطمینان قطعات و همین‌طور حداکثر ساختن ارزش تأمین‌کننده‌ها و پیمانکاران است و تابع هدف دیگر مربوط به تخصیص کالا بین پیمانکاران یا انجام کار بازیافت توسط خود کارخانه است.

استفاده از روش‌شناسی سیستم‌های نرم برای ساختاردهی به مسئله مراقبت در برابر مواجهات شغلی سرطانزا؛ مورد مطالعه: صنایع نفت

دوره 19، شماره 3، مهر 1394، صفحه 167-190

علی رجب زاده قطری؛ عادل آذر؛ بهروز زارعی؛ رامین سپهری‌راد

چکیده صنعت نفت ایران از نقطه نظر مزایای شغلی همواره جزء بهترین سازمان ها در ایران بوده است، اما مواجهات شغلی (قرار گفتن در معرض آلاینده‌ها) که زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن مثل سرطان است، در محیط کاری کارکنان عملیاتی این صنعت زیاد است. وزارت نفت ایران دارای سازمانی با عنوان بهداشت و درمان بوده که کارکنان رسمی صنعت را تحت پوشش کامل بیمه خدمات درمانی قرار داده است. این سازمان در کنار واحدهای HSE نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و ایمنی شغلی کارکنان ایفا می‌کنند، اما هیچ ساختار و سیستم اطلاعاتی منحصر به فردی برای پیشگیری و مراقبت از سرطان شغلی وجود ندارد. از طرفی اهمیت بیماری سرطان، بار منفی روانی آن و هزینه‌های بالایی که برای درمان مبتلایان صرف می شود، از نظر وزارت نفت بسیار مهم تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی ساختار و شناخت چارچوب سیستمی برای مراقبت در برابر سرطان شغلی در کارکنان صنعت نفت ایران می‌باشد. به دلیل وجود پیچیدگی‌های پویای مسئله (ماهیت چند عاملی سرطان، تأثیر همزمان عوامل و تأخیر زمان مواجهه تا بروز بیماری) و نیز پیچیدگی‌های رفتاری آن (وجود ذینفعان و نقش‌آفرینان متعدد) برای مطالعه وضع موجود از روش‌شناسی سیستم‌های نرم استفاده شده است. در این راستا تصویر غنی وضع موجود، تحلیل کاتوو (CATWOE) و تعریف ریشه‌ای با توافق و تأیید مالک مسئله و از راه برگزاری جلسه‌های متعدد با ذینفعان آن- گاهی اوقات با دیدگاه‌ها و منافع متعارض-حاصل شده است که نشان می‌دهد سیستم مراقبت با لحاظ کردن شرایط دنیای واقعی چگونه باید باشد. نتایج نشان می‌دهد که برای بهبود وضعیت مسئله باید در سیستم‌های اطلاعاتی نقش‌آفرینان (بهداشت حرفه‌ای و سلامت کار از یک‌سو و بیمارستان‌ها و سازمان بازنشستگی از سوی دیگر) تغییراتی با تأکید بر شناسایی و تحلیل عوامل سرطانزا و جمع‌آوری اطلاعات بیماران مبتلا اعمال کرد.