نویسندگان
1 دانشیاردانشکده مدیریت واقتصاد،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 استاد دانشکده مدیریت واقتصاد،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 دانشیار دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 دانشجوی دکتری دانشکده مدیریت واقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
صنعت نفت ایران از نقطه نظر مزایای شغلی همواره جزء بهترین سازمان ها در ایران بوده است، اما مواجهات شغلی (قرار گفتن در معرض آلاینده‌ها) که زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن مثل سرطان است، در محیط کاری کارکنان عملیاتی این صنعت زیاد است. وزارت نفت ایران دارای سازمانی با عنوان بهداشت و درمان بوده که کارکنان رسمی صنعت را تحت پوشش کامل بیمه خدمات درمانی قرار داده است. این سازمان در کنار واحدهای HSE نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و ایمنی شغلی کارکنان ایفا می‌کنند، اما هیچ ساختار و سیستم اطلاعاتی منحصر به فردی برای پیشگیری و مراقبت از سرطان شغلی وجود ندارد. از طرفی اهمیت بیماری سرطان، بار منفی روانی آن و هزینه‌های بالایی که برای درمان مبتلایان صرف می شود، از نظر وزارت نفت بسیار مهم تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی ساختار و شناخت چارچوب سیستمی برای مراقبت در برابر سرطان شغلی در کارکنان صنعت نفت ایران می‌باشد. به دلیل وجود پیچیدگی‌های پویای مسئله (ماهیت چند عاملی سرطان، تأثیر همزمان عوامل و تأخیر زمان مواجهه تا بروز بیماری) و نیز پیچیدگی‌های رفتاری آن (وجود ذینفعان و نقش‌آفرینان متعدد) برای مطالعه وضع موجود از روش‌شناسی سیستم‌های نرم استفاده شده است. در این راستا تصویر غنی وضع موجود، تحلیل کاتوو (CATWOE) و تعریف ریشه‌ای با توافق و تأیید مالک مسئله و از راه برگزاری جلسه‌های متعدد با ذینفعان آن- گاهی اوقات با دیدگاه‌ها و منافع متعارض-حاصل شده است که نشان می‌دهد سیستم مراقبت با لحاظ کردن شرایط دنیای واقعی چگونه باید باشد. نتایج نشان می‌دهد که برای بهبود وضعیت مسئله باید در سیستم‌های اطلاعاتی نقش‌آفرینان (بهداشت حرفه‌ای و سلامت کار از یک‌سو و بیمارستان‌ها و سازمان بازنشستگی از سوی دیگر) تغییراتی با تأکید بر شناسایی و تحلیل عوامل سرطانزا و جمع‌آوری اطلاعات بیماران مبتلا اعمال کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Soft System Methodology Approach for Structuring Surveillance against Occupational Carcinogenic Exposures Problem (Case Study: Petroleum Industries)
نویسندگان [English]
- Ali Rajabzadeh 1
- Adel Azar 2
- Behrouz Zarei 3
- Ramin Sepehrirad 4
چکیده [English]
Petroleum industry of Iran has provided one of the best opportunities for employees, but occupational exposures leading to chronic diseases such as cancer are high in the field. Ministry of Petroleum has owned an organization, which covers the personnel with health insurance, called “Petroleum Industry Health Organization” (PIHO). PIHO and Health, Safety & Environment (HSE) units play significant roles in providing the employees with health services. However, there is lack of a unique system specifying occupational cancer control. Cancer is a major cause of morbidity and mortality worldwide. On the other hand, negative impressions of cancer and heavy costs of patient’s treatment have forced the ministry to pay appropriate attention to this chronic disease. This paper aims to identify structure and design a framework for a system to occupational cancer control in Iranian petroleum industry. Due to the vast dynamic complexities (multi-dimension nature of cancer, joint exposures, and the delay between exposure and incidence) and behavioral complexities (various stakeholders and actors) in the problem, we have adopted Soft System Methodology (SSM) in order to study the current situation. We reached an agreement with the problem owner on a rich picture, CATWOE analysis, and a root definition on how this surveillance system would be considering the real world circumstances.The results were obtained through many sessions with problem stakeholders even with conflicting interests. The results revealed that it is necessary to make some changes in the actors’ information systems (occupational hygiene and medicine, hospitals and the ministry’s Pension Organization), with an emphasis on identifying and analyzing carcinogens and cancer patients in order to improve the problem situation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Occupational exposures
- Cancer
- Information Systems (IS)
- Soft System Methodology (SSM)
)