نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدحسین محمدی ¹
• روح الله رازینی ²
• محمد نوروزی ²

¹ دانشکده مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام

² گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

از آنجا که طراحی، پیاده سازی و اجرای هر سیاستی مستلزم اتفاق نظر و یکپارچگی ذهنیت کنشگران آن است، شناسایی ذهنیت ها گام آغازین برای پیشبرد چنین اقدامی است. تولید ملی و پرداخت به ابعاد آن از مناظر گوناگون یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه اندیشمندان و مجریان بوده و هست، از این رو این پژوهش با هدف گونه‌شناسی ذهنیت کنشگران در حوزه تولید ملی در ایران انجام گرفته و با استفاده از روش‌شناسی کیو، به شناسایی و دسته‌بندی این ذهنیت ها پرداخته است. در این پژوهش با گردآوری و بررسی اسناد و منابع، گزاره‌های کلیدی در زمینه تولید ملی استخراج شده است و سپس با مراجعه به 28 نفر از کنشگران این حوزه از جمله مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس و صاحب‌نظران و سپس تحلیل داده‌های به دست آمده با بهره گیری از روش کیو، پنج گونه ذهنیتی شناسایی شده است: «منادیان تولید ملی»، «رانت‌ستیزان حامی خودکفایی»، «مداخله‌ستیزان رقابت‌گرا»، «فن‌سالاران نهادگرا» و «توسعه‌گرایان برون‌گرا». با وجود تفاوت دیدگاه‌ها، کنشگران در برخی زمینه ها اتفاق نظر دارند؛ از جمله نقش تنظیم‌گری دولت در زمینه تولید، لزوم حمایت هدفمند از تولید ملی، اهمیت تکمیل زنجیره ارزش صنایع بزرگ و لزوم عمق‌بخشی به تولید. نکته اصلی مورد توافق این است که تولید ملی نیازمند یک قوه عاقله است که بتواند با ایجاد انسجام و اجماع در میان کنشگران، سیاست‌های منسجم و مؤثری را در این حوزه اعمال کند.

کلیدواژه‌ها

• "تولید ملی"
• "گونه شناسی"
• "ذهنیت"
• "روش کیو"

عنوان مقاله [English]

Typology of actors' mindset about National production in Iran: Based on Q Methodology

نویسندگان [English]

• Mohammadhossein Mohammadi ¹
• Ruhollah Razini ²
• Mohammad Noruzi ²

¹ Faculty of Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

² Department of Industrial Management, Faculty of Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Since the design, implementation, and execution of any policy require consensus and alignment among its stakeholders, identifying these mindsets is a crucial first step in advancing such an initiative. National production, with its various dimensions, has been a key topic of interest for scholars and policymakers. Accordingly, this study aims to categorize the mindsets of actors in the field of national production in Iran, using Q methodology to identify and classify these perspectives. In this research, key propositions concerning national production were extracted through document analysis and subsequently presented to 28 stakeholders, including government officials, parliament members, and experts. Data analysis with Q methodology identified five distinct mindset types: "National Production Advocates," "Self-sufficiency Champions against Rent-seeking," "Pro-competition Opponents of Intervention," "Institutionalist Technocrats," and "Outward-looking Developmentalists." Despite some differences, stakeholders agreed on certain issues, including the regulatory role of the government, the need for targeted support for national production, the importance of completing the value chain in major industries, and the necessity of deepening production. A primary point of consensus is that national production requires a guiding entity capable of creating coherence and consensus among stakeholders, to implement cohesive and effective policies in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

• "National Production"
• "Typology"
• "Mindset"
• "Q-Methodology"