نویسندگان
1 دکتری مهندسی صنایع، گروه مهندسی سیستمهای اقتصادی و اجتماعی، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 دانشیار، گروه مهندسی سیستمهای اقتصادی و اجتماعی، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
بررسی پیشینه اقتصاد سیاسی بینالملل به روشنی نشان میدهد که کشف مخازن عظیم نفت خام نقش بسیار مهمی در وقایع سیاسی و نیز تعریف و تأمین منافع ملی کشورها ایفا نموده است. بیتردید منابع طبیعی و به طور خاص ذخایر نفت خام کشورمان به عنوان منابعی بین نسلی تلقی شده و حفظ عدالت بین نسلی و ارتقا منافع ملی در بلندمدت ضرورتی انکارناپذیر و از اهداف و وظایف کلیدی دولتمردان ایران به شمار میرود. در این پژوهش با تمرکز بر بعد اقتصادی منافع ملی با استفاده از روش سیستم دینامیک به بررسی و مدلسازی تغییرات دینامیک در منافع اقتصادی ملی کشور ناشی از تحولات صنعت نفت با توجه به تحولات بازار نفت پرداخته شده است. ساختار شکلگیری ظرفیت تولید، میزان تولید و درآمدهای حاصل از فروش داخلی و بینالمللی نفت و فرآوردههای نفتی کشور مدلسازی و متغیرهای مرتبط با منافع ملی اقتصادی حاصل از آن فرمولبندی شده است. سیستم مورد نظر در نرمافزار ونسیم شبیهسازی و نتایج مدل در چند سناریو شامل سناریوی رشد و رونق در بازار نفت، سناریوی وضع موجود، سناریوی رکود در بازار نفت، حفظ سهم بازار توسط اوپک و حفظ سطح درآمد کشورهای اوپک تشریح و تحلیل شده است. با توجه به نتایج حاصل از اجرای مدل، افزایش قیمتهای داخلی حاملهای انرژی به سمت قیمتهای بینالمللی و همچنین افزایش سهم بودجه برای سرمایهگذاری در حوزههای با ارزش افزوده بیشتر در صنعت نفت برای افزایش منافع ملی اقتصادی توصیه میشود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Developing A Model to Enhance Iran's National Interests by the Oil Supply System in the World Market: A Systems Approach
نویسندگان [English]
- Seyed Hossein Hosseini 1
- Hamed Shakouri G. 2
- Aliyeh Kazemi 3
چکیده [English]
An examination of international political economy history shows that discovery of huge oil reservoirs has been playing an important role in defining and supporting the countries national interest. Undoubtedly, oil reserves in Iran are considered as intergenerational resources and maintaining intergenerational justice as well as enhancing national interest in the long run. These are indisputable commitments which are the main goals and missions of Iran governors. In this research, focusing on the economic aspect of the national interest and by using systems dynamic methodology, dynamics changes of Iran’s national interest are modelled considering developments in the oil industry and market. The structure of production capacity formation, amount of production and revenues of domestic and international sale of oil and oil products are investigated and modeled and variables related to economic national interest are formulated. Simulation results described in five scenarios as follows: growth in the oil market, current status, downturn in the oil market, OPEC market share target, and OPEC revenue target. According to results, increase in domestic prices of energy carriers to international prices and the increase of the budget share for investment in more value added areas in the oil industry are recommended to increase national economic benefits.
کلیدواژهها [English]
- Economic national interest
- oil price
- oil supply
- oil demand
- System Dynamics