نویسنده

• علی‌اصغر پورعزت

دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

این مقاله براساس بخشی از نتایج پژوهشی که با عنوان «طراحی سیستم خط‌مشی‌گذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومت حق‌مدار علوی در نهج‌البلاغه » انجام شده است، توسعه پیدا کرده است.
معمولاً هر سیستم خط‌مشی‌گذاری عمومی براساس مجموعه‌ای از اصول و گزاره‌های مبنایی طراحی می‌شود. اصولی که تحت تأثیر آموزه‌های مکاتب فلسفی سیاسی غالب در محیط اجتماعی خود شکل می‌گیرند؛ آموزه‌هایی که ممکن است تحت تأثیر فراگردهایی چون مجادلات ایدئولوژیک، گفتمانهای اخلاقی یا اجماع نظرهای عقلانی تدوین شوند.
در حالی که اگر هدف از پی‌افکنی یک آموزه عدالت‌گرا، نیل به یک سیستم مطمئن مبتنی بر حق و حقیقت باشد، بعید است که چنین فراگرد‌هایی کارساز باشند؛ زیرا حق‌گرایی متضمن رعایت استلزامهای منطقی در استخراج گزاره‌ها و پی‌ریزی یک نظام علمی معتبر است. از این رو توصیه می‌شود که در سیر حق‌گرایی به حق‌مداری از روش تحلیل منطقی استفاده شود. به این ترتیب مجموعه‌ای از اصول عقلانی معتبر به مثابه اصول منطقی مبنایی مدنظر قرار گرفته، قضایایی به‌طور منطقی از آنها استنباط شوند.
در این تحقیق ضمن استفاده از روش تحلیل منطقی و روش مطالعه تطبیقی، از متن کتاب نهج‌البلاغه به مثابه متن اولیه و اصلی برای استخراج گزاره‌های منطقی معرف عدالت حق‌مدار استفاده می شود.
حاصل کار، استخراج و تدوین پنج اصل زیربنایی و استنباط نوزده قضیه منطقی از اصول مذکور بود که در قالب نظام منطقی نهایی عدالت حق‌مدار، مبنای مناسبی را برای مقایسه آموزه‌های این نظام با سایر آموزه‌های محاط بر دیگر سیستمهای خط‌مشی‌گذاری عمومی ارائه می کند.
در جریان تحقیق، اصول زیربنایی اعلامیه جهانی حقوق بشر به مثابه یکی از بهترین دستاوردهای علمی بشر در قلمرو علم حقوق و اخلاق با اصول زیربنایی آموزه حق‌مدار مقایسه شد و به ارزش حق‌گرایی در سیر دانش‌افزایی تأکید شد.

کلیدواژه‌ها

• روش تحلیل منطقی
• اصول مبنایی
• قضایای منطقی
• توحید
• برابری و آزادی
• تناسب حق و تکلیف
• تسهیل کمال‌گرایی
• آموزه‌های مهم مکاتب فلسفی ـ سیاسی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Logical Principles of Designing Public Policy Making System (Comparative Analysis Among Truth-Oriented Justice and Many Political Philosophy Schools)

نویسنده [English]

• Ali Asghar Pourezzat

چکیده [English]

This article was developed on the base of the findings of a research named “Designing a public policy making system to achieve social justice, based on Alavian truth-oriented model of governance” (2004).
Every public policy making system is usually designed based on a set of principles and fundamental statements; the principles that are impacted from dominant doctrines of political philosophy schools in their social environment.
Usually these doctrines are formulated by ideological challenges, ethical discourses or reasonable consensus. But, to conceptualize the truth oriented justice, it is important to regard logical analytical method for referring and formulating the statements to establish a reliable knowledge based system.
So, applying comparative analysis and logical analytical method will help the transaction from truth-directed system to truth-oriented system. In this method, after introduction and acceptance of a set of reasonable principles, several theorems were extract. (These principles were extracted from Nahjolballagha but were formulated based on logical analytical method); and the final logical system was made based on these principles and theorems.
Accordingly, we can benchmark these statements as one of the best systems for assessing the doctrines of other systems. In this way, the universal declaration of human rights, as a best verbal artifacts of human being, was compared with this system, using a comparative approach. Finally, the valuable results of the truth-oriented system were emphasized.

کلیدواژه‌ها [English]

• Logical analytical method
• Axioms and fundamental principles
• Logical theorems
• Monotheism
• Equality and liberty
• Balance of right and duty
• Facilitation of excellency
• Political philosophical doctrines