نویسندگان

• محمدرضا علیرضایی ¹
• محسن افشاریان ²

¹ دانشکده ریاضی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد تحقیق در عملیات، دانشگاه علم وصنعت ایران،‌تهران، ایران

چکیده

بهره‌وری کل عوامل ، معیاری است که توصیف‌کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و همچنین درجه دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده می‌باشد. در برنامه چهارم توسعه، تمامی سازمانها و دستگاههای اجرایی مکلف شدند، که سهم ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید را در رشد تولید معین کرده و الزامات و راهکارهای لازم برای تحول کشور از یک اقتصاد نهاده محور به یک اقتصاد بهره‌ور محور را مشخص کنند.
بنابراین برای دستیابی به این اهداف در یک سازمان، ابتدا باید میزان بهره‌وری سازمان در دوره‌های گذشته محاسبه شود، سپس با مشخص کردن عوامل تأثیر‌گذار بر رشد بهره‌وری به برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهایی در جهت ارتقای بهره‌وری، اقدام شود.
این مقاله برای پوشش اهداف مذکور، مدلی را با تلفیق مدلهای تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص تورنکوئیست ارائه می‌دهد که علاوه بر محاسبه رشد بهره‌وری در طول زمان، میزان تأثیر تغییرات کارایی و تغییرات تکنولوژی را محاسبه می‌کند. این مدل در صورت وجود تنها یک واحد تصمیم‌گیرنده می‌تواند به محاسبه تغییرات بهره‌وری در طول زمان بپردازد که در اینگونه موقعیتها، مدلهای مشابه مانند شاخص مالمکوئیست کاملاً در محاسبه تغییرات بهره‌وری ناتوانند. این مقاله همچنین به منظور بررسی دقیقتر موارد شرح داده شده، در یک مطالعه موردی، به بررسی رشد بهره‌وری کل عوامل شرکت ملی نفت ایران و تعیین تغییرات کارایی و تکنولوژی در آن شرکت می‌پردازد. این مطالعه براساس داده‌های واقعی سالهای 1356 - 1379 انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

• بهره‌وری کل عوامل
• تحلیل پوششی داده‌ها
• شاخص تورنکوئیست

عنوان مقاله [English]

A Combination Method for Measuring TFP Growth Using DEA Models and Tornqvist Productivity Index; with an Application to the NIOC

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Alirezaee ¹
• Mohsen Afsharian ²

چکیده [English]

Total Factor Productivity (TFP) index is the rate of transformation of total input into total output and Total Factor Productivity Growth (TFPG) is used to analyze productivity performance in multiple time periodso, Also, TFPG index is one of the major sources of economic development, thus understanding the factors affecting productivity is very important.
The main purpose of productivity measurement during multiple periods is to identify areas of improvement in activities as well as to aid strategic decision making or continuous improvement. Therefore, information about effective factors on productivity changes is useful. This paper presents a general view to the productivity growth indexes and their qualities. Then, a new method for evaluating the productivity growth is proposed.
This method will be constructing by the combination of DEA and Tornqvist productivity index to measure TFPG and its decompositions.
This paper also evaluates productivity growth and finds out the factors affecting productivity which are critical for the National Iranian Oil Company (NIOC) on the years 1977-2000. The obtained results showed that growth in efficiency is dominant source of change in productivity at NIOC.

کلیدواژه‌ها [English]

• Total Factor Productivity
• Data Envelopment Analysis
• Tornqvist productivity index