کلیدواژه‌ها = سیستم بانکی

شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی کارایی بانک ها با استفاده از روش تحلیل عاملی و دلفی فازی

دوره 27، شماره 3، مهر 1402، صفحه 1-28

سجاد جلالی؛ علی اصغر انواری رستمی؛ جلال سیف الدینی

چکیده بانک‌ها به‌عنوان بازیگران اصلی بازار پول، نهادهای مالی هستند که با جمع‌آوری پس‌اندازها و نقدینگی‌های سرگردان و روانه آن به بخش‌های مهم اقتصادی، روند تولید و رشد اقتصادی را تسریع می‌نمایند. در این مؤسسات نیز هرگونه تلاشی در جهت ارزیابی کارایی و به طبع آن بهبود بهره‌وری، از جمله اولین اقدامات مهم مدیریتی محسوب می‌گردد که بازدهی کارکرد آنها را بهبود می‌بخشد. اما به دلیل تنوع شاخص‌ها و معیارهای ورودی و خروجی مورداستفاده در تعیین کارایی آنها، لازم است که باتوجه‌به معیارهای معین و مناسبی، این شاخص‌ها شناسایی و مورداستفاده قرار گیرد. ازاین‌رو در این مطالعه با به‌کارگیری یک روش تحلیلی - توصیفی و جمع‌آوری داده‌هایی به روش اسنادی و میدانی برای سال‌های 1399-1394، شاخص‌های مؤثر بر ارزیابی کارایی بانک‌های تجاری ایران از دیدگاه جمعی از خبرگان و اولویت‌بندی آنها بر اساس تحلیل عاملی و دلفی فازی شناسایی گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تعداد 19 عامل اصلی تعیین‌کننده کارایی بانکی قابل‌شناسایی است که در 7 گروه اصلی می‌توان آنها را طبقه‌بندی نمود. این عوامل به ترتیب به عوامل مالی، انسانی، محیطی و جغرافیایی، ساختاری و سازمانی، فیزیکی، فنی و در نهایت نسبت‌های مالی تقسیم می‌شوند که روی‌هم 45/62 درصد از واریانس کل را تعیین می‌نمایند که به‌عنوان مؤثرترین نهاده و یا ستانده، می-توانند که کارایی بانک‌های تجاری در ایران را تبیین و تعیین نماید.